Is muziek multitasken?

In dit blog geef ik je een paar simpele, maar zeer doeltreffende tips om te oefenen. Handig oefenen zorgt ervoor dat je iets leert spelen waarvan je dacht dat je dit nooit zou kunnen. Het helpt je vervelende fouten te vermijden die altijd maar terug blijven komen. Het zorgt voor meer speelplezier en minder zenuwen voor optredens. Dus laat de ‘Ik ben al oud’, ‘Ik ben te laat begonnen’, ‘Ik ben niet muzikaal’ maar achterwege en bedenk dat je vooral de juiste methode wil vinden.

Deze keer geef ik tips naar aanleiding van het boek Lezen, weten en niet vergeten van Mark Tigchelaar. Ik vertaal deze tips in de komende blogs naar de muziek. Hierbij het derde principe: omarm single tasking!

Stel; ik geef jou les. Je speelt een stuk en na afloop vraag ik je om het nog eens te spelen en te letten op de dynamiek, de zuiverheid, je embouchure en de aanzet. Dit zal teveel zijn om aan te denken en het speelt nou niet bepaald relaxed. Maar in muziek moet je nu eenmaal tegelijkertijd blazen, aanzetten, vingers bewegen, op het ritme letten etc etc. Dus gaan we vaak maar gewoon van start met spelen en proberen we alles zo goed mogelijk te doen.Bij het instuderen van een nieuw stuk wordt het nog lastiger: hoe maak je een stappenplan? Sommige mensen beginnen bij de toonhoogte en spelen als een soort rebuspuzzel alle toonhoogtes achter elkaar, hopend dat er als vanzelf een logica en een juist ritme ontstaat. Dit is niet handig omdat die samenhang meestal niet als een wonder ontstaat.  Bovendien studeer je van alles verkeerd in wat er maar moeilijk weer uit te krijgen is.

Terug naar het principe van Tigchelaar: omarm single tasking. De conclusie na een vijfjarige vergelijkende studie van meer dan zeshonderd wetenschappelijk artikelen over dit onderwerp luidt: als je meerdere taken tegelijk uitvoert, multitasking, ben je gemiddeld vier tot tien keer langer bezig om alle taken uit te voeren en maak je significant meer fouten in elk taak. Niet handig dus, ook al voelt het soms toch echt als tijdswinst.Maar we doen toch vaker dingen tegelijkertijd? Fietsen en praten? Lopen en spelen? Dat klopt en dat is ook geen probleem. Het wordt pas een probleem als je leert fietsen en tegelijkertijd een moeilijk gesprek voert. Het gaat dus om de hoeveelheid bewuste aandacht die je nodig hebt. Is iets nieuw of moeilijk? Dan wil je je bewuste aandacht daarop richten.

In het geval van het oefenen van een muziekstuk focus je op één aspect tegelijk dat je wilt verbeteren zoals bijvoorbeeld hard en zacht spelen. Dus als we teruggaan naar de lessituatie: ik zou je bijvoorbeeld vragen om het stuk nog eens te spelen en dan vooral te letten op de dynamiek. Tijdens het spelen merk je van alles op:  Hé hier staat dat je zacht moet spelen, dat had ik nog helemaal niet gezien! of: Best lastig eigenlijk om hier zo zacht te spelen, of je doet eenvoudig je best om het forte echt luid te spelen.  Een volgende keer zul je de dynamiek beter toepassen, zelfs als je er niet meer zo op let.

Als je een nieuw stuk van bladmuziek instudeert gaat nog niets vanzelf dus hoe begin je? Wat is een goede eerste stap? De kunst is om eerst in je hoofd de muziek te gaan horen, dus om zonder instrument te beginnen. Dat is goed uit te voeren zonder dat je iets verkeerd instudeert. Begin dus bij wat voor soort stuk is het is; sfeer, stijl, tempo, maatsoort. Ga dan de muziek globaal in je hoofd horen voordat je speelt. Dan weet je in elk geval of het een neushoorn of een bloem moet worden. Begin dus vanuit de omtrek en ga dan stap voor stap inkleuren. Een compleet stappenplan vind je in het e-boek Spelen vanuit je hart met praktische tips voor het musiceren!

Zuiver leren spelen

Zuiver spelen is enorm belangrijk voor je sound. Als je zuiver speelt wordt je geluid als veel mooier ervaren, en andersom. Voor je oren valt de kleur, een mooie klank dus samen met zuiverheid. Kortom; wil je mooi klinken, oefen dan het zuiver spelen! Hierbij een stappenplan:

​Hoe zuiver én vals is jouw sax?

​Eerst wil je je instrument leren kennen. Welke tonen zijn op jouw sax te hoog en te laag? Dit wil je in kaart brengen. Het liefst in een uitgebreid, zelfgemaakt, schema. Hoe pak je dit aan?

1. Gebruik een tuning app (bijvoorbeeld Cleartune)
2. Stem af op de stemtoon
3. Speel alle tonen en check de zuiverheid.

Let erop dat je in een gemiddelde sterkte speelt en met een embouchure zoals je dit normaal ook gebruikt in je spel. Je embouchure moet dus onder controle zijn. Als je net begonnen bent met saxofoon spelen heeft het nog niet zoveel zin om subtiele verschillen te meten. Eerst maar eens de basis op orde!

In de online cursus Jouw ultieme sound laat ik horen hoe dit klinkt en kun je met behulp van video’s alle stappen doorlopen.

Corrigeren​

Hoe corrigeer je vervolgens deze tonen?

1. Bij kleine correcties gebruik je je embouchure; je trekt de toon een beetje omlaag of geeft een beetje meer spanning.
2. Als je toon teveel omlaag moet trekken of heel erg moet knijpen, wordt de toonkwaliteit teveel beïnvloed. In dat geval gebruiken we hulpgrepen.

Automatiseren​

Als je weet hoe je de tonen op jouw sax aanpast, wil je dit gaan automatiseren. Speel hiervoor regelmatig met de tuning app​ of met een backing track. Speel lange tonen speelt totdat de app aangeeft dat deze zuiver zijn of, in het geval van de backing track, tot ze helemaal samenvallen met de muziek. Zo leer je steeds sneller aanpassen en gaan je oren en je embouchure de juiste stand onthouden. Zodat je er niet meer bij na hoeft te denken.

Maar dat zegt ook niet alles

​Houd in gedachten dat er veel van invloed is op de zuiverheid! Temperatuursverschillen zorgen er bijvoorbeeld voor dat je je sax anders moet afstemmen. Maar een mondstuk verder uit of in beïnvloedt ook de verhoudingen tussen de tonen.  Dus in een hele warme ruimte is die D nu nog meer te hoog geworden. Daarnaast heb je te maken met je medemusici; hoe klinken jullie samen? Is de trompettist naast je te hoog? Wie past er aan? Of allebei? Hoe kleurt het interval samen? Je zult dus altijd weer een beetje moeten aanpassen, luisteren, aanpassen. En tenslotte kun je ook nog kleuren met kleine verschillen in intonatie.

Kortom

Het blijft altijd muziek en het tuning apparaat heeft niet altijd gelijk! Maar deze oefening zorgt ervoor dat een hele goede basis hebt in het zuiver spelen. En helpt je steeds beter onderscheiden wat vals en wat zuiver is.

In mijn online training Jouw ultieme sound leg ik al deze stappen uitgebreid uit met video. ​​Bestel deze cursus hier.

​

groet!

Floor Wittink​

Hoe vogel ik dit ritme uit?

Voor de meeste mensen is een ritme van blad instuderen niet makkelijk. Ik denk dat dit komt doordat we graag meteen willen spelen als we gaan studeren. Al doende zoeken we het wel uit, maar helaas is dit niet de meest handige manier. Al spelende komt niet vanzelf het juiste ritme boven drijven, in elk geval niet als je het nog nooit hebt gehoord. Beter is om eerst een klankvoorstelling te maken van de verschillende ritmes voordat je gaat spelen. Hierbij drie stappen om deze klankvoorstelling te maken:

Lees verder

Handige hulpgrepen I

Ik geef regelmatig workshops aan saxofoonspelers en ik heb gemerkt dat een aantal handige hulpgrepen niet altijd bekend zijn. Hierbij een overzicht van hulpgrepen die je kunt gebruiken bij snelle wisselingen, loopjes en trillers. In een volgend blog behandeling ik hulpgrepen voor stemming.

Lees verder

Echt muziek maken in 2018!

Wanneer ben je er klaar voor; om écht mooie muziek te maken?
Als je eerst je techniek onder de knie hebt? Als je muzikaal genoeg bent?

Mijn antwoord is: je bent er nu klaar voor, je hoeft alleen maar je stuk op de juiste manier in te studeren.
Dat ‘alleen maar’ is niet altijd simpel, want behalve de juiste kennis over het instuderen van muziek is er ook geduld en discipline nodig.
Niet altijd makkelijk dus maar wél haalbaar.

Over het instuderen van muziek schrijf ik al enige tijd. Inmiddels is er een boek verschenen met ontzettend goede tips voor het studeren: Quality Practice van Susan Williams (in het engels).

In dit blog vertel ik over effectief oefenen zoals beschreven in dit boek, zodat je met recht het doel kunt stellen: in 2018 ga ik (weer) heerlijk muziek maken!

Lees verder

De beste bes

Ben je op de hoogte van de verschillende grepen voor de bes? Ik kom geregeld tegen dat er maar één bes greep gebruikt wordt, maar het is belangrijk om de twee grepen en hulpgreep te weten en te kunnen toepassen. Leer de andere grepen erbij en oefen het, je hebt er echt plezier van!

Lees verder