Handig saxofoonspelen (met gastblog)
Afgelopen juli heb ik collega saxofoniste en docente Inge Kegel-Verbraak uitgenodigd om een workshop te geven aan mijn saxofooncursisten van het Utrechts Centrum voor de Kunsten. De reden hiervoor was dat zij veel weet van de houding van de handen en in het bijzonder de linkerduim. Waarom de linkerduim??
Het blijkt dat bij veel mensen de duim hypermobiel is: het gewricht (met name de onderste) zakt door naar binnen terwijl hij recht moet blijven staan. Dit kan klachten geven op termijn en Inge heeft met een aantal simpele oefeningen laten zien hoe je je duim kan trainen zodat deze recht blijft staan. Lastig om dit in een blog uit te leggen,maar je kunt hiermee checken of je ook een hypermobiele duim hebt en hoe je duim zou moeten staan.
Zelf kreeg Inge zoveel klachten dat ze bijna moest stoppen met haar studie saxofoon. Met hulp van oefeningen en training van het bewustzijn heeft ze haar eindexamen kunnen doen en is ze nu klachtenvrij. Ze helpt inmiddels anderen die hier last van hebben óf om eventuele klachten te voorkomen. Hieronder haar blog geschreven voor de Tune In Saxofoonworkshops!
Een goede houding, ook voor de handen!
Als saxofonist weten we allemaal dat een goede lichaamshouding belangrijk is tijdens het spelen. Zo voorkomen we dat we nek of rugklachten krijgen en kunnen op die manier goed langere tijd achter elkaar spelen. Dus we letten op onze rug, nek, benen, heupen en gelukkig wordt er door de docent en door de saxofonist zelf vaak ook nog goed op de ontspanning van de schouders gelet.
Ik heb tijdens mijn studie ervaren dat veel van de docenten vergeten te letten op de houding van de handen. Ik hoor weleens collega’s iets zeggen over het rondmaken van je vingers maar daar houdt het dan vaak al mee op.
Veel saxofonisten spelen dan ook met een verkeerde duimpositie van de linkerhand (die de oktaafklep bedient). Ik ben er zelf ook ooit op betrapt door mijn conservatoriumdocent en heb veel pols en duimklachten gehad door het langdurig verkeerd spelen.
Men spreekt hier van een hypermobiele duim, de duim buigt als het ware de verkeerde kant op. Er zijn voldoende leerlingen die hier helemaal geen last van hebben omdat hun gewricht simpelweg stijf genoeg is om niet door te buigen. Andere leerlingen, zoals de leerling van de onderstaande afbeelding (links) hebben hele flexibele gewrichten waardoor het gewricht kan doorzakken naar de verkeerde kant. De spieren zouden dit moeten opvangen, maar weten nog niet goed hoe.
Check of dit bij jou het geval is! Het kan zijn dat je duim rechtstaat maar zodra je de oktaafklep gebruikt en weer loslaat toch naar binnen beweegt.
hypermobiele duim (midden)
rechte duim
Je kunt prima saxofoon spelen met een duim als op de linkerfoto, maar pas heel goed op! De kans op een overbelasting wordt vele malen groter, vooral naarmate je vaker en langer (bijvoorbeeld tijdens orkestrepetities) speelt. Vraag daarom jouw docent om advies, of vraag bij klachten hulp bij een handtherapeut. Met vrij simpele oefeningen kun je dit goed aanpakken zolang je hier bewust mee aan de slag gaat.
Inge Kegel-Verbraak (1980) is saxofoniste en dirigent. Haar passie is het lesgeven aan muziekleerlingen en jeugdorkesten waarbij zij veel aandacht heeft voor de ontwikkeling van de leerlingen tot zelfstandige muzikanten. Zij ontwikkelt haar eigen repertoire voor de hele jonge leerling, geeft les op basisscholen en geeft diverse workshops, van samenspel tot houding, waaronder bijzondere aandacht is voor problemen met de handen en schouders.
