Spelen in de MRI

Een mooie klank maken op je saxofoon, hoe doe je dat? Deze vraag krijg ik geregeld. Daarom organiseer ik ook in 2018 workshops hierover.  Het meest belangrijk is is om tips voor je klank toe te passen in je muziek en daar de tijd voor te nemen. Daarom zijn er negen lessen te volgen aan een groep van maximaal vijf mensen. Onderwerp is klank maken en techniek enerzijds en hoe je je muziek echt kunt gaan vertellen anderzijds. Kijk hier voor meer informatie!

Zingen met je saxofoon

In dit artikel vertel ik wat lang niet altijd bekend is, maar wel heel belangrijk bij het maken van een mooie klank: het gaat om het samenspel van embouchure en van het vormen van de klank in je keel. Ik maak voor de duidelijkheid een onderscheid tussen wat je doet met je mond (met name je onderlip) en met je mondholte/keel.

Je onderlip meer of minder kunnen aanspannen en het kunnen vormen van je klank in de mondholte zijn twee mechanismen die je apart van elkaar wilt kunnen gebruiken!

Een voorbeeld:
Stel je bent niet tevreden is met je klank in het hoogste register D tot en met Fis. Ik vraag je om de hoge tonen te spelen terwijl je goed doorblaast met je onderlip los genoeg zodat het rietje voldoende ruimte heeft om te klinken. Bij het spelen van hoge tonen gaan we namelijk vaak onbewust knijpen.

Je speelt nu de hoge tonen met lossere onderlip, maar het geheel klinkt nu te laag met een kelige sound.
Wat gebeurt er?
Je onderlip is losser, maar ook je mondholte is meer open geworden, zodanig zelfs dat je geen goeie klank meer vormt.

Wat je wilt is de klank vormen, alsof je meezingt met de muziek maar dan zonder stem.

1. Zing maar eens een hele lage toon en dan een hele hoge. Voel je het verschil in je keel? Doe dan hetzelfde maar dan zónder je stem, voel de beweging in je keel.

2. Probeer dit nu eens uit bij het spelen van je saxofoon. Blaas een lange toon in het middenregister. Terwijl je doorblaast probeer je verschil in je keel te maken alsof je een lage of juist een hoge toon wilt gaan zingen. Wat gebeurt er met de klank? Speel nu een hoge toon en dan een lage en observeer wat je doet in je mondholte. Maak je verschil? Of doe je voor je gevoel hetzelfde?

3. Als je dit een beetje onder de knie hebt, observeer dan wat er gebeurt als je een toonladder speelt. Zing je nu onbewust mee? Of doe je eigenlijk niet zoveel met je mondholte? Heb je je keel open of juist niet? Voelt het ontspannen?

4. Speel nu nog eens de toonladder, maar bereid elke toon voor. Dat wil zeggen: vóórdat je de volgende toon speelt hoor je hem in je hoofd. Dan pas ga je de toon ook echt spelen. Je zult nu in een langzaam tempo heel geconcentreerd spelen. Als je op deze manier speelt, vorm je onbewust veel meer je toon. Het geeft niet als je nog niet zoveel verschil hoort of voelt, het is een kwestie van oefenen. Bewustzijn én gehoor hebben tijd nodig om te groeien.

4. Een volgende stap is observeren wat je met je onderlip doet. Kun je een beetje meer of minder spanning geven terwijl je de toon blijft meezingen in je keel? Vooral bij de hoge tonen zul je merken dat ze mooier gaan klinken als je het niet knijpt met je onderlip én de toon vormt in je mondholte.

Wat ik bedoel met mondholte zie je bij deze zanger die middels een scan wordt gefilmd. Je ziet dat de tong (een enorme spier zo blijkt) meebeweegt bij het vormen van de verschillende klinkers. Bij de ‘A’ is de achterkant van de tong omlaag en bij de ‘U’ en de ‘I’ omhoog. Op een andere manier zie je verschil in hoge en lage tonen.

Met het puntje van de tong en de mond vormt hij de medeklinkers. Dat doen wij saxofonisten natuurlijk niet. Daarom zijn er gelukkig nu ook MRI video’s van blazers!

• Kijk hier naar een video van een hoorniste. Hierbij kun je ook prachtig de aanzet zien. Kijk bijvoorbeeld op 2.00 om te zien wat er gebeurt als ze van hoog naar laag speelt.
• Iets minder duidelijk, maar meer lijkend op wat wij doen is deze video van een klarinettist.

Geef je hier op voor het webinar over dit onderwerp op 14-4-21, 20.00-21.00

Verwante produkten:

• Bekijk hier de online cursus Jouw ultieme sound! (geheel in eigen tijd te volgen)

• Spelen vanuit je hart: praktische tips voor het musiceren vanuit je hart. Dit is een e-boek en online verkrijgbaar.

Verwante artikelen:

Zes-tips-voor-een-goede-embouchure

Zeven-oefeningen-voor-jouw-ultieme-sound

Lage-en-hoge-ademhaling-uitgelegd-videoblog

5-tongtips!

7-tips-en-trics-voor-een-goede-aanzet

Hoezo-actief-uitademen-3-weetjes-ademsteun

Kleuren-maken-in-je-spel-vidoeblog

Op-zoek-naar-je-ultieme-sound

Hoe-maak-je-vibrato-op-de-saxofoon

Effecten-op-de-saxofoon

Hoe-werkt-ademsteun-videoblog